KURALLAR
Kuralları öylesine basittir ki go'yu herkes oynayabilir. Ancak kullanılacak stratejiler neredeyse sınırsızdır. Bu nedenle go, öğrenmesi birkaç dakika, ustalaşması ise ömür boyu süren bir oyundur.Go nedir?
Go; 19 yatay ve 19 dikey kesişen çizgilerden oluşan bir tahtada, 181 adet siyah ve 180 adet beyaz taşla oynanan, iki kişilik bir strateji ve akıl oyunudur.Oyunun Amacı
Go bir alan oyunudur. Oyundaki mutlak amaç, mümkün olan en az taşı kullanarak tahta üzerinde rakibinizden daha geniş alanları çevrelemektir. Çevrelenen alanlar ve alınan esirler toplamı oyunun galibini belirler.Esir Almak
Go, kurallarının azlığından dolayı belki de dünyanın öğrenmesi en basit oyunlarından biri olarak kabul edilebilir. Buna karşın, oyun ilerledikçe içerdiği karmaşıklığın ne büyük boyutlarda olduğu anlaşılır.Go oyununda alan çevrelerken, rakip taşları kontrol altında tutabilmek için rakibi de çevreleyip esir alabilirsiniz. Taş esir almak için, kendi taşlarınızla rakip taşları tamamen çevrelemeniz gerekir. Etrafı tamamen rakip oyuncunun taşları tarafından çevrelenmiş taşlar ölü sayılır ve rakibin esiri olarak tahtadan kaldırılır. Bu öyle bir çevrelemedir ki aynı zamanda Go'yu dünyanın en karmaşık oyunlarından biri yapar.İki oyuncu da mümkün olduğu kadar çok rakip taşı esir etmek ister, ama oyundaki birincil amaç bu değildir. Önemli olan esir ettiğiniz taşlarla, ele geçirdiğiniz alanlar toplamının rakibinizden çok olmasıdır.
Oyun tek bir çarpışmadan çok, içi içe geçmiş çarpışmalardan kuruludur; yani go tahtasında bir savaş vardır. Tahta üzerindeki taşların toplu halde kaybedilmesi mümkündür. Dikkatli bir göz, iyi bir taktik ise en umutsuz durumları zafere çevirebilir.
Zafer ile yenilgi arasındaki bu sık ve ani dönüşümler oyunun heyecan düzeyini sürekli dorukta tutar.
Go, yapı olarak çok basittir. Fakat, bu basitlik birçok olayda olduğu gibi büyük bir karmaşayı gizler. Oyunun görüntüdeki basitliği ile, içine girildiğinde karşılaşılan karmaşa tamamen zıttır.
Oyun bu açıdan stratejik düşünme yeteneğinin ve yaratıcılığının mükemmel bir geliştiricisi olarak görülmüştür.
Oyun nasıl başlar ve devam eder?
- Oyuna başlarken tahta boştur ve sırayla hamle yapılır.
- Siyah taşları alan oyuncu ilk hamleyi yapar.
- İki oyuncu sırayla taşlarını tahtadaki çizgilerin kesişim noktalarına yerleştirirler.
- Taşlar hareketsiz ve eşdeğerdedir. Fakat birbirleri arasındaki stratejik konum oyunun yapısını belirler.
- Oynanan taş yerinde kalır ve her defasında yeni bir taş tahtaya konur. Bir kez bir taş tahtaya konduğunda, onu hareket ettiremezsiniz, sağa, sola, çapraza oynatılamaz, sadece rakip tarafından esir alındığında tahtadan kaldırılabilir.
- Oyuncular taşlarını istedikleri herhangi bir kesişim noktasına koymakta serbesttirler.
Bir oyun ne zaman biter?
Oyunda iki taraf için de puan kazandırıcı hamle kalmayıp karşılıklı "pas" geçtikleri zaman oyun biter ve puanlar sayılır. Veya; bir taraf kazanamayacağını anlayıp "terk" ederse oyun biter. (Ezici bir kayıp karşısında oynamaktansa terk etmek go oyunun da onurlu bir sonuçtur.)Oyunun kurallarının detaylı anlatımı için aşağıdaki siteleri ziyaret edebilirsiniz.
http://gobase.org/studying/rules/?id=11&ln=tr
http://kgs.kiseido.com/tr_TR/tutorial/
http://playgo.to/interactive/turkish/index.html
http://www.nihonkiin.or.jp/lesson/index-e.htm
Go ve Strateji
Go, sadece saldırgan taktiklerle kazanabileceğiniz bir oyun değildir. Go'da bütün tahtaya sahip olamazsınız. Bir yerlerde bir şey kazanıyorsanız, bilin ki başka bir yerde kaybediyorsunuzdur. Eğer erken kazanç elde ettiyseniz, daha sonra etki alanı kazanamazsınız. Çok fazla veya çok erken istiyorsanız, zayıflığınız sizi bitirir.Oyun tek bir çarpışmadan çok içi içe geçmiş çarpışmalardan kuruludur. Tahta üzerindeki taşların toplu halde kaybedilmesi mümkündür. Dikkatli bir göz, iyi bir taktik ise en umutsuz durumları zafere çevirebilir. Zafer ile yenilgi arasındaki bu sık ve ani dönüşümler oyunun heyecan düzeyini sürekli dorukta tutar.
Yüzyıllar önce yazdığı "Savaş Sanatı" adlı eseriyle günümüz savaş stratejilerine ilham kaynağı olan Sun Tzu da aynı zamanda iyi bir Go oyuncusuydu. Sun Tzu'ya göre savaş aletleriyle yapılan savaş, zaferle bitse bile değersizdir. Önemli olan stratejileri kullanarak savaşmadan kazanmaktır. Go da, kılıç ya da yumruk kullanmadan oynanan bir spordur. Bu sporda ne kan ne de ter olur. Her şey geliştirilen stratejiler üzerine dayanır.
Seviyelendirme sistemi
Go oyununda karate ve judo gibi dövüş sanatlarındaki seviyelendirme sistemine benzer bir sistem kullanılır. Seviyelendirme sistemi üç ana eksende yürümektedir: Öğrenci (kyu), usta (dan) ve profesyonel (pro veya dan pro).Oyuna yeni başlayan birinin seviyesi 30 kyu olarak kabul edilir. En yüksek öğrenci seviyesi ise 1 kyudur. Oyunda yetkinlik kazandıkça seviye yükselir. 1 kyu seviyesini geride bırakan oyuncu 1 dan olmuştur ve artık 'oyunu biliyorum' diyebilir.
Pro olmak içinse bir takım eğitim periyotlarından geçip Uzakdoğu'daki seçmelere katılmak gerekmektedir. Bu süreci başarıyla geçen oyuncular profesyonel oyuncu olur ve pro ünvanını alırlar. Bu süreci geçmemiş olan dan seviyelerindeki oyuncular amatör dan olarak isimlendirilirler. Go oyununda bir profesyonel tarafından ulaşılabilecek en yüksek seviye 9 dandır. Geleneksel olarak amatörler için seviye 7 dan ile sınırlandırılmıştır ve Japonya'da 8 dan çeşitli amatör turnuvaların birincilerine onursal bir ünvan olarak verilir. Ancak ülkeden ülkeye ve internet üzerinde sunucudan sunucuya seviye sistemleri değişiklik göstermektedir.
Profesyonellik ünvanı yalnızca Uzakdoğu'daki profesyonel go dernekleri tarafından verilebilir. Profesyonel olmak isteyen batılı oyuncular da Uzakdoğu'ya giderek oradaki sınavlardan geçmek zorundadırlar. Japonya'da Nihon Ki-in ve Kansai Ki-in, Kore'de Hankuk Kiwon, Çin'de Zhōngguó Weíqí Xíehuì bu işlemleri yürüten profesyonel go dernekleridir.
Kaynak: Almanca Vikipedi
Go'nun Yapısı
Go; “kökten gelişen taş” oyunudur.Go oyununa baslarken tahta bostur ve teker teker hamle yapılarak tahta üzerinde bir kök, bir temel yaratıp her hamle sonrasında kökten çıkacak ağacı, yapıyı hissetmek gerekir. Hissetmek çünkü mantıksal- sistematik bir düşünce tahta üzerindeki tüm olasılıklar olan 360! (faktöriyel)'i hesaplayamaz.
Bilgisayarlar iyi Go oynayamazlar. Çünkü, bilgisayar tasarlanmış olarak, bilgiyi çok hızlı işlerler ama hissetmezler. Satranç programlarında bile sadece hesap kitap yeterli olmadığından hamlelere puan verilirken random (rasgele) sayılar eklenir, çıkarılır.
Bir Go programında ise benzeri hesaplamalar yetersiz kalır. Bir de Go oyununun sanatsal yanı olduğunu düşününce, sanatın programı yapılamayacağından bir gün bilgisayar Go oynayabilse de güzel bir oyun çıkartamayacaktır.
Go, tahta üzerinde oynanan iki kişilik bir strateji oyunudur. Go çok eski bir oyundur. Çin kökenli olmasıyla birlikte bütün Doğu Asya'da tanınır ve oynanır. Oyunda siyah ve beyaz renklerdeki küçük ve yuvarlak taşlar kullanılır. Oyuna siyah başlar. Sırası gelen oyuncunun kendi taşını oyun tahtasındaki mümkün olan bir yere yerleştirmesiyle oyun devam eder. Tahtaya konulan taşlar esir alınmadığı müddetçe oyun sonuna kadar hareket etmezler. Tüm taşlar aynı değere sahiptir ancak birbirleri arasındaki stratejik konum oyunun yapısını belirler. Oyun sonunda en çok alana sahip olan oyuncu oyunu kazanmış olur.
Oyunun temel amacı şöyle bir benzetmeyle açıklanabilir: İki general bir bölgeyi kontrol altına almak istemektedir. Bunun için ilk önce gözetleme kuleleri dikerler ve sonra da kendileri için güvenli bir pozisyon kurmaya çalışırlar. Oyunun amacı rakibi tamamen ortadan kaldırmaktan veya taşlarını esir almaktan çok onun karşısında avantajlı bir konuma geçmek, kendi taşlarınızla mümkün olabildiğince çok alanı kontrol altında tutmaktır.
Go, kuralları çok basit olmakla birlikte oldukça karmaşık bir oyundur. Go oyununda satrançtaki gibi taşların hareket kabiliyetleri sınırlı olmadığından bir taşı oynayabileceğiniz çok fazla yer vardır. Satranç oyununda ilk yarım hamle için 20 olasılık , ikinci yarım hamle için 20, tam hamle (bir beyaz bir siyah) için 400 olasılık vardır. Go oyununda ise ilk taş (siyah) için 361 olasılık , ikinci taş (beyaz) için 360 olasılık, toplam 129.960 olasılık vardır. Hamle çeşitliliği o kadar çoktur ki bir go oyuncunun ustalaşma evresi ömrünün sonuna kadar sürebilir.
Go'da hesaplı hareket etmek (strateji) önemli olsa da, oyunun tek önemli noktası değildir. Go, insanı düşündüren yönüyle meditasyona ilham verebilir, hatta insanın iç dünyasına bir ayna tutarcasına kendi kişiliğini ve dahası karşısındaki rakibin kişiliğini daha yakından tanımasına yol açar. Go birçok atasözünün çıkış noktası olmuştur, çünkü go hayatın gerçeklerini minyatür halde yansıtmaktadır.
Kaynak: Almanca Vikipedi
Kaynak: http://www.gooyunu.org/gooyunu.html